Herrlichkeitsmühle Issum

lopende tentoonstelling

De Herrlichkeitsmühle is de bekendste en origineelste van de Issumse molens. Het werd gebouwd in 1768 en kreeg in 1930 voor het eerst de status van monument. Al bijna 250 jaar is het een onmisbaar onderdeel van het stadsbeeld van Issum.

Oorspronkelijk stond er een windmolen op de huidige plaats. Het was de oude “Herrlichkeitsmühle” – nog steeds afgebeeld op het zilveren schild van de koninklijke keten van de Katharinen-Bruderschaft, die de “Herrlichkeitsmüller” Wilhelminus Oerbach in 1763 droeg. Het was waarschijnlijk de enige en ook de laatste voorstelling van de oude molen. Want in 1768 werd de bouwvallige korenmolen vervangen door de achtkante molen, waarvan het eikenhout op de nabijgelegen Oermter Berg werd geveld.

De molen is een achtkante doorrij Hollandse molen, ook wel bergmolen genoemd (met een opgehoopte molenheuvel en doorrijmogelijkheid). Dit speciale type Hollandsche molen had het voordeel dat hij door zijn houten constructie ook op lichtere grond (zandgrond) kon worden gebouwd.

Deze molens zijn sinds de 17e eeuw aan de Nederrijn gebouwd. Het onderste gedeelte is van baksteen, terwijl het bovenste gedeelte gewoonlijk bestaat uit een achthoekige houten constructie, gewoonlijk bedekt met dakspanen. In veel gevallen waren deze molens ook uitgerust als galerijmolen (meestal met een hoge toren) of als ommuurde molenberg, hadden ze een veel grotere stabiliteit en boden ze meer ruimte voor goederen en technische apparatuur.

Rond 1840 waren er nog zo’n 260 windmolens in de Rijnprovincie. Hier, waar de wind ongehinderd kan waaien, vond men goede omstandigheden voor de werking van molens. Van de ongeveer 122 windmolens die vandaag nog in de Niederrhein bestaan, worden er slechts een dertigtal geacht grotendeels bewaard te zijn gebleven en zijn er nog slechts een vijftiental in bedrijf.